Belediye Şirketleri E-Fatura Düzenlemek Zorunda Mıdır?
Belediye Şirketleri E-Fatura Düzenlemek Zorunda Mıdır?
Tarih: 16.10.2015
SERMAYESİNİN TAMAMI VEYA YARIDAN FAZLASI BELEDİYELERE AİT ANONİM ŞİRKETLERİNDEN 2014 HESAP DÖNEMİ BRÜT SATIŞ HASILATI 10 MİLYON TL VE ÜZERİ OLAN MÜKELLEFLER 01.01.2016 TARİHİNDEN İTİBAREN E-FATURA DÜZENLEMEK ZORUNDA MI?
Maliye Bakanlığı’nca 20.06.2015 tarih ve 29392 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 354 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 2. Maddesinde aşağıdaki ifade yer almaktadır.
“2. Elektronik Defter ve Elektronik Fatura Kullanma Zorunluluğu Getirilen Mükellefler
421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile zorunluluk getirilen mükelleflere ilave olarak aşağıda sayılan mükelleflere elektronik defter tutma ve e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir.
a) 2014 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.
b) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli I sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)'ndan lisans alan mükellefler. Bayilik lisansı olanlar, münhasıran bu lisansa sahip olmaları nedeniyle bu bent kapsamında değerlendirilmeyecektir.
c) Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli III sayılı listedeki malları imal, inşa ve ithal eden mükellefler.
(a) bendindeki şartı, 2014 hesap döneminde sağlayan mükellefler 1/1/2016 tarihinden itibaren, 2015 veya müteakip hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler ise ilgili hesap dönemine ilişkin gelir/kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başından itibaren, (b) ve (c) bentlerinde sayılanlardan bu Tebliğin yayım tarihinden önce lisans alan veya mükellefiyet tesis ettirenler 1/1/2016 tarihinden itibaren … elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçmek zorundadır.”
“10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar ile iktisadi kamu kuruluşlarının bu Tebliğ kapsamında elektronik fatura uygulamasına geçme ve elektronik defter tutma zorunluluğu bulunmamaktadır.”
Vergi Usul Kanunu ile Maliye Bakanlığı’na verilen yetki çerçevesinde söz konusu tebliğ ile yapılan bu belirlemeye göre, 2014 hesap dönemi brüt satış hasılatı 10 milyon TL ve üzeri olan mükellefler 01.01.2016 tarihinden itibaren elektronik defter tutma ve e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğu getirilmiştir.
Ancak, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar ile iktisadi kamu kuruluşlarının bu Tebliğ kapsamında elektronik fatura uygulamasına geçme ve elektronik defter tutma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Bu durumda sermayesinin tamamı veya yarıdan fazlası belediyelere ait anonim şirketlerin, elektronik fatura uygulamasına geçme ve elektronik defter tutma zorunluluğu dışında kalabilmeleri için 5018 sayılı Kanuna ekli cetvellerde yer alan idare kurum ve kuruluşlar arasında yer alması veya iktisadi kamu kuruluşu niteliğinde bulunması gerekmektedir.
5018 sayılı Kanuna ekli I,II,III ve IV sayılı cetvellerde yer alan kuruluşlar aşağıda yer almaktadır.
(I) SAYILI CETVEL
GENEL BÜTÇE KAPSAMINDAKİ KAMU İDARELERİ
1) Türkiye Büyük Millet Meclisi
2) Cumhurbaşkanlığı
3) Başbakanlık
4) Anayasa Mahkemesi
5) Yargıtay
6) Danıştay
7) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu
8) Sayıştay
9) Adalet Bakanlığı
10) Millî Savunma Bakanlığı
11) İçişleri Bakanlığı
12) Dışişleri Bakanlığı
13) Maliye Bakanlığı
14) Millî Eğitim Bakanlığı
16) Sağlık Bakanlığı
17) Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
19) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
21) Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı
22) Kültür ve Turizm Bakanlığı
24) Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
25) Avrupa Birliği Bakanlığı
26) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
27) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
28) Ekonomi Bakanlığı)
29) Gençlik ve Spor Bakanlığı
30) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
31) Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
32) Kalkınma Bakanlığı
33) Orman ve Su İşleri Bakanlığı
34) Millî Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği
35) Millî İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı
36) Jandarma Genel Komutanlığı
37) Sahil Güvenlik Komutanlığı
38) Emniyet Genel Müdürlüğü
39) Diyanet İşleri Başkanlığı
40) Hazine Müsteşarlığı
42) Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı
43) Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu
44) Devlet Personel Başkanlığı
45) Türkiye İstatistik Kurumu
46) Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı
47) Gelir İdaresi Başkanlığı
49) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü
50) Meteoroloji Genel Müdürlüğü
52) Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü
53) Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
54) Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu
55) Göç İdaresi Genel Müdürlüğü
II) SAYILI CETVEL
ÖZEL BÜTÇELİ İDARELER
A) YÜKSEKÖĞRETİM KURULU, ÜNİVERSİTELER VE YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜLERİ
B) ÖZEL BÜTÇELİ DİĞER İDARELER
1) Savunma Sanayi Müsteşarlığı
2) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu
3) Atatürk Araştırma Merkezi
4) Atatürk Kültür Merkezi
5) Türk Dil Kurumu
6) Türk Tarih Kurumu
7) Türkiye ve Orta-Doğu Amme İdaresi Enstitüsü
8) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu
9) Türkiye Bilimler Akademisi
10) Türkiye Adalet Akademisi
11) Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu
12) Karayolları Genel Müdürlüğü
13) Spor Genel Müdürlüğü)
14) Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü
15) Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü
16) Orman Genel Müdürlüğü
17) Vakıflar Genel Müdürlüğü
18) Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü
20) Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü
21) Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü
22) Türk Akreditasyon Kurumu
23) Türk Standartları Enstitüsü
25) Türk Patent Enstitüsü
26) Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü
.
27) Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
28) Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığ
30) Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı
31
32) GAP Bölge Kalkınma İdaresi
33) Özelleştirme İdaresi Başkanlığı
34) Kamu Denetçiliği Kurumu
35) Ceza ve İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İş Yurtları Kurumu(3)
36) Meslekî Yeterlilik Kurumu(3)
37) Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı
38) Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı
39)Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı
40) Konya Ovası Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı
41) Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı
42) Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü
43) Türkiye Su Enstitüsü
44) Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu
45)Türkiye İnsan Hakları Kurumu
III) SAYILI CETVEL
DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KURUMLAR
1) Radyo ve Televizyon Üst Kurulu
2) Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu
3) Sermaye Piyasası Kurulu
4) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
5) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
6) Kamu İhale Kurumu
7) Rekabet Kurumu
8) Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu
9) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu
(IV) SAYILI CETVEL
SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARI
1- Sosyal Güvenlik Kurumu
2- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü
Sermayesinin tamamı veya yarıdan fazlası belediyelere ait anonim şirketler yukarıda yer alan cetvellerdeki kuruluşlar arasında olmadığından bu kapsamda değerlendirilemezler.
Sermayesi Belediyelere ait anonim şirketlerin, elektronik fatura uygulamasına geçme ve elektronik defter tutma zorunluluğu kapsamı dışında kalabilmeleri için arayacağımız ikinci kriter bu anonim şirketlerin “İktisadi kamu kuruluşu” niteliğinde olması kriteridir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1. Maddesinin 1/c fıkrası hükmü ile “İktisadi Kamu kuruluşları” kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmışlardır.
Aynı Kanunun 2. Maddesinin 3 numaralı fıkrasında da iktisadi kamu kuruluşlarının tanımı yapılmıştır.
Bu tanıma göre, Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine ve kuruluşlarına ait veya bağlı olup, faaliyetleri devamlı bulunan ve anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ile kooperatifler dışında kalan ticari, sınai ve zirai işletmeler iktisadi kamu kuruluşlarıdır.
Görüldüğü gibi, iktisadi kamu kuruluşları, kamu tüzel kişilerine bağlı iktisadi işletmelerdir.
Kamu idareleri: başta devlet olmak üzere, vilayet, il özel idaresi, belediye ve köylerden ibaret olan tüzel kişilerdir.
İktisadi kamu kuruluşları ise, yukarıda sayılan kamu idare ve kuruluşlarına ait olup sermaye şirketi veya kooperatif statüsü dışında faaliyet gösteren ticari, sınai ve zirai her türlü işletmeleri ifade etmektedir.
Sermayesi kamu idarelerine ait sermaye şirketleri ve kooperatifler ise iktisadi kamu kuruluşu olarak değil, statüsüne göre, sermaye şirketi ve kooperatif olarak kurumlar vergisi mükellefi olarak vergiye tabi tutulmaktadır.
E-defter tutma ve e-fatura düzenleme zorunluluğu konusuna açıklık kazandırmak için son olarak kurumlar vergisi uygulamasında “ İktisadi Devlet Teşekkülü ile Kamu İktisadi Teşebbüsleri ”nin durumunun açıklanması gerekmektedir.
“İktisadi Kamu Kuruluşları” deyimi, Kurumlar Vergisi Kanununda kullanılan bir deyimdir. Bu deyimin anlamı geniş olup, kamu idare ve müesseselerine bağlı iktisadi işletmeleri de kapsar.
Bu nedenle; “İktisadi Kamu Kuruluşları” deyimi, hem “kamu iktisadi teşebbüslerini hem de “ iktisadi Devlet teşekküllerini” kapsamı içine almaktadır.
KİT’lerle ilgili çerçeve mevzuat niteliği taşıyan ve halen yürürlükte bulunan 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’de iktisadi Devlet teşekkülü, kamu iktisadi kuruluşu, müessese, bağlı ortaklık, iştirak ve işletme aşağıdaki gibi tanımlanmışlardır.
Kamu iktisadi teşebbüsü (KİT) : İktisadi devlet teşekkülü (İDT) ve kamu iktisadi kuruluşunun (KİK) ortak adıdır.
İktisadi Devlet Teşekkülü (İDT)”Teşekkül”: Sermayesinin tamamı Devlet’e ait olan ve Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulan, Tüzel kişiliği haiz, Sorumlulukları sermayeleri ile sınırlı bulunan, Genel Muhasebe Kanunu ile Devlet İhale Kanununa ve Sayıştay’ın denetimine tabi olmayan, İktisadi alanda ticari esaslara göre faaliyette bulunan kamu iktisadi teşebbüsüdür.
Kamu İktisadi Kuruluşu (KİK) “Kuruluş”: Sermayesinin tamamı Devlete ait olup, tekel niteliğindeki mal ve hizmetleri kamu yararı gözeterek üretmek ve pazarlamak üzere kurulan ve gördüğü bu kamu hizmeti dolayısıyla, ürettiği mal ve hizmetler imtiyaz sayılan kamu iktisadi teşebbüsüdür.
233 sayılı KHK’da saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabi olan kuruluşlardır.
Müessese: Sermayesinin tamamı bir iktisadi Devlet teşekkülüne (İDT) veya kamu iktisadi kuruluşuna (KİK) ait olan işletme veya işletmeler topluluğudur. Müesseseler, sorumlulukları sermayeleriyle sınırlı ve tüzel kişiliği haiz kuruluşlar olup, Genel Muhasebe Kanunu ile Devlet İhale Kanunu’na ve Sayıştay’ın denetimine tabi olmayıp, 233 sayılı KHK’de saklı tutulan hükümler dışında özel hukuk hükümlerine tabidirler.
İşletme: Müesseselerin ve bağlı ortaklıkların mal ve hizmet üreten fabrika ve diğer birimleridir, tüzel kişilikleri yoktur.
Bağlı ortaklık: Sermayesinin yüzde ellisinden fazlası iktisadi devlet teşekkülüne veya kamu iktisadi kuruluşuna ait olan işletme veya işletmeler topluluğundan oluşan anonim şirketlerdir.
İştirak: iktisadi devlet teşekküllerinin veya kamu iktisadi kuruluşlarının veya bağlı ortaklıklarının, sermayelerinin en az yüzde on beşine, en çok yüzde ellisine sahip bulundukları anonim şirketlerdir. İştirakler tümüyle özel hukuk hükümlerine tabi olarak faaliyetlerini sürdürmektedirler.
233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre, anonim şirket şeklinde kurulmak zorunda olan bağlı ortaklık ve iştirakler, sermaye şirketi olarak kurumlar vergisine tabi tutulurlar.
Kamu iktisadi kuruluşları, iktisadi devlet teşekkülleri ve müesseselerin ayrı tüzel kişilikleri bulunduğundan, iktisadi kamu müesseseleri olarak kurumlar vergisine tabi tutulurlar.
Kurumlar Vergisi Kanunu ve 233 sayılı KHK hükümlerine göre konuyu değerlendirdiğimizde;
Sermayesinin tamamı veya yarıdan fazlası belediyelere ait olan ve anonim şirket şeklinde kurulan şirketler, 233 sayılı KHK kapsamında kurulan kuruluşlardan olmadığı gibi, Kurumlar Vergisi Kanunu yönünden de iktisadi kamu kuruluşu olarak değerlendirilmesi mümkün değildir. Bu şirketler, Kurumlar Vergisi Kanununa göre “sermaye şirketi” olarak kurumlar vergisine tabi tutulmaktadırlar.
SONUÇ OLARAK: Sermayesinin tamamı veya arıdan fazlası belediyelere ait olan ve anonim şirket statüsünde kurulan şirketler, Maliye Bakanlığı’nca 20.06.2015 tarih ve 29392 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 354 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin;
“10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli cetvellerde yer alan idare, kurum ve kuruluşlar ile iktisadi kamu kuruluşlarının bu Tebliğ kapsamında elektronik fatura uygulamasına geçme ve elektronik defter tutma zorunluluğu bulunmamaktadır.”
Hükmü kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, sermayesi belediyelere ait olan bu anonim şirketlerin, Vergi Usul Kanunu ile Maliye Bakanlığı’na verilen yetki çerçevesinde yayınlanmış olan 354 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği göre, 2014 hesap dönemi brüt satış hasılatı 10 milyon TL ve üzerinde olması halinde, 01.01.2016 tarihinden itibaren elektronik defter tutma ve e-fatura uygulamasına geçmek zorundadırlar.
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak göstermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır .)